80. Rocznica polskości Golczewa

Powrót do artykułów

06 marca 2025

  W tym roku obchodzimy 80. Rocznicę polskości Golczewa. Jako uczestnicy tej niezwykle ważnej uroczystości, pamiętamy o milionach ofiar II wojny Światowej oraz śmierci poległych w walce o oswobodzenie naszego regionu. Wyrażamy im wdzięczność i składamy hołd ofierze ich życia. 

  Podczas II wojny światowej w lesie nieopodal Golczewa w dzisiejszych Sosnowicach istniał niemiecki zakład renowacji amunicji. Został wybudowany w latach 1941-42 siłą roboczą jeńców wojennych, którzy trafili tam po rozpoczęciu agresji niemieckiej na Związek Radziecki. Wielu więźniów z państw byłego Związku Radzieckiego swoją pracę w nieludzkich warunkach przy budowie zakładów przepłaciło życiem. Pochowani zostali w zbiorowych mogiłach na terenie obecnego cmentarza. Na miejsce jeńców sowieckich do pracy sprowadzono przedstawicieli różnych państw europejskich: Francji, Włoch, Ukrainy, Polski, Łotwy oraz Holandii. Zakłady renowacji amunicji istniały do roku 1945. Na krótko przed zdobyciem Golczewa przez Armię Czerwoną zakłady zaminowano i zniszczono.

  W latach 2013-2014 przy współpracy Gminy Golczewo i Nadleśnictwa Rokita oraz m.in. grupy poszukiwawczo-badawczej „Pomorze Zachodnie 1945” przeprowadzono dwa etapy prac badawczych na cmentarzu jeńców wojennych w Sosnowicach. W trakcie prac udało się zidentyfikować 167 osób. Są to głownie żołnierze byłego Związku Radzieckiego.

   Golczewo zostało zdobyte 5 marca 1945 r. przez I Armię Wojska Polskiego dowodzoną przez gen. Stanisława Popławskiego i wojska radzieckie I Frontu Białoruskiego.

  Walki trwały krótko. Domy płonęły od ostrzału czołgów, inne zostały podpalone przez Niemców. Niewielka część garnizonu radzieckiego pozostała w Golczewie do lata1946 r., stacjonując w pobliskich fortach, w Sosnowicach.

  Po drugie wojnie światowej ponad połowa obszaru byłej Rejencji Szczecińskiej  w Prowincji Pomorskiej wraz z powiatem kamieńskim, znalazła się w granicach Polski. Już od grudnia 1943 roku, a więc od Konferencji w Teheranie wiadomo było, że Polska znajdzie się w nowych granicach. Granica m.in. przesunięta zostanie na Zachód, nad Odrę i Bałtyk. Te nowe ziemie nazwane zostały Ziemiami Odzyskanymi. Nazwa „ziemi Odzyskane” ja i hasło o „Powrocie Ziem Północnych i Zachodnich do Macierzy” nawiązywało do polskiej, a właściwie słowiańskiej przeszłości tych obszarów. Nie czekając na ostateczne rozstrzygnięcia trwania wojny, Polacy, byli jeńcy wojenni, przymusi robotnicy, a także wojskowi na zdobywanych kolejno terenach tworzyli fakty dokonane, tworząc polską administrację. Budowali polską państwowość na nowych ziemiach.

  Pierwsi polscy osadnicy w Golczewie zaczęli pojawiać się w maju – czerwcu 1945 r. Starsze pokolenie mieszkańców, to głównie ludność  przesiedlona między innymi z kresów wschodnich, byłego ZSRR oraz centralnej Polski. To dzięki tym pierwszym osadnikom w Golczewie powstało przedszkole, szkoła, urząd pocztowy, Państwowe Nadleśnictwo, pierwsze sklepy, warsztaty i tartak.

  Do 1945 roku nasze miasteczko było miejscowością niemiecką o nazwie Gulzow. W latach 1945 – 1948 nosiła przejściowo nazwę Goliszewo. Współczesne Golczewo to małe, spokojne miasteczko z bogatą historią, sięgającą IX i X wieku.

  W dzisiejszej rocznicowej uroczystości udział wzięły władze samorządowe i powiatowe - Burmistrz Golczewa Pan Maciej Zieliński, Sekretarz Gminy Golczewo Pan Mirosław Hnatów, Starosta Powiatu Kamieńskiego Pan Józef Malec, Przewodniczący Rady Miejskiej w Golczewie Łukasz Kaczyński wraz z delegacją Rady Miejskiej, przedstawicielka biura poselskiego Posła na Sejm RP pana Jarosława Rzepy, Nadleśniczy Nadleśnictwa Rokita Pan Mariusz Wabiszczewicz, Sołtysi gminy Golczewo, kapitan Filip Nachyła z 8. Kołobrzeskiego Batalionu Saperów Marynarki Wojennej w Dziwnowie, Prezes Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Golczewie Pan Przemysław Opowicz, Dyrekcja i nauczyciele Zespołu Szkół Publicznych w Golczewie oraz Dyrekcja Szkoły Podstawowej w Wysokiej Kamieńskiej, Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów koło terenowe w Golczewie, Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów w Kamieniu Pomorskim, Kierownik Komunalnego Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt w Sosnowicach, Kierownik Zakładu Usług Publicznych w Golczewie, Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Golczewie, Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Golczewie, Wojewódzki Związek Pszczelarski koło w Wysokiej Kamieńskiej, Przedstawiciele Parafialnego Zespołu Caritas w Golczewie, Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku, Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Golczewskiej oraz Przedstawiciele Golczewskiej Grupy Kreatywnej.

   Oddajemy dziś hołd wszystkim imiennym i bezimiennym pionierom Ziemi Golczewskiej, którzy w bardzo trudnych warunkach powojennych zniszczeń budowali tu zręby polskości, uruchamiali polskie instytucje państwowe, budowali infrastrukturę, szkoły, zakłady pracy, nowe osiedla mieszkaniowe, zakładali organizacje społeczne, to im zawdzięczmy zbudowanie naszej lokalnej tożsamości.

  To im zawdzięczamy to, że dziś możemy mieszkać, pracować i żyć w pięknym Golczewie. Pamiętając o okropieństwach wojny jednocześnie jesteśmy dumni, że wspólnie udało nam się stworzyć tutaj naszą Małą Ojczyznę.

Foto: GOKiS Golczewo

Ochrona przetwarzania danych osobowych (RODO)

Archiwum

Deklaracja dostępności

Burmistrz Golczewa przyjmuje obywateli w sprawach skarg i wniosków w godzinach urzędowania oraz w każdy poniedziałek od godziny 16.00 do godziny 17.00. Jeżeli poniedziałek jest dniem wolnym od pracy, przyjmowanie obywateli odbywa się po godzinach urzędowania w najbliższy dzień. 

Urząd czynny jest w dni robocze:

Poniedziałek 8.00 - 16.00

Wtorek - Piątek 7.30 - 15.30

ul. Zwycięstwa 23

72-410 Golczewo

Urząd Miejski

Gmina Golczewo